Κυβερνητικά σενάρια για αλλαγές στον ΕΝΦΙΑ του 2017

Στη διαπραγμάτευση με τους Θεσμούς για τη δεύτερη αξιολόγηση θα κριθεί το εύρος και το είδος των νέων απαλλαγών που θα ισχύσουν για τον ΕΝΦΙΑ του 2017. Στο οικονομικό επιτελείο επεξεργάζονται δύο σενάρια για τις αλλαγές στον ΕΝΦΙΑ του 2017. Το ποιο θα επιλεγεί, τελικά, θα εξαρτηθεί από τα δημοσιονομικά περιθώρια, σε συνδυασμό με τις αποφάσεις που θα ληφθούν στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης με τους εκπροσώπους των πιστωτών, για τη δεύτερη αξιολόγηση.

Τελευταία ενημέρωση: Τετάρτη 1 Μαρτίου 2017, 11:15

Το πρώτο σενάριο αφορά στην επέκταση των απαλλαγών -που ήδη προβλέπει ο νόμος- είτε μέσω τη διεύρυνσης των υφιστάμενων για νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα είτε μέσω θέσπισης απαλλαγών και για νέες κατηγορίες οικονομικά ευάλωτων φορολογούμενων. Σ’ αυτό το σενάριο αναφέρθηκε ο πρωθυπουργός κατά τη συνέντευξη στη ΔΕΘ το Σεπτέμβριο του 2016, καθώς θεωρείται ότι, σε κάθε περίπτωση, θα υλοποιηθεί. Το δεύτερο σενάριο αφορά στη θέσπιση του νέου φόρου ακινήτων, ο οποίος θα υπολογίζεται με βάση περισσότερα κλιμάκια και συντελεστές και θα προβλέπει ελαφρύνσεις για τις μικρές ιδιοκτησίες μέσω της μεταφοράς του φορολογικού βάρους στις μεγάλες περιουσίες. Το σενάριο αυτό, αν δεν καταστεί εφικτό να εφαρμοσθεί από το 2017, σε κάθε περίπτωση θα τεθεί σε εφαρμογή το 2018, όπως σημειώνουν αρμόδιες πηγές του υπουργείου Οικονομικών.

Υπενθυμίζεται ότι η υφιστάμενη νομοθεσία για τον ΕΝΦΙΑ προβλέπει έκπτωση 50% ή ακόμη και απαλλαγή σε ιδιοκτήτες ακινήτων με χαμηλά εισοδήματα, τρίτεκνους, πολύτεκνους και ΑμεΑ, υπό την προϋπόθεση ότι έχουν υποβάλλει εμπρόθεσμα τις φορολογικές τους δηλώσεις, αλλά και τις δηλώσεις Ε9.

Απαλλαγή από το 50% του ΕΝΦΙΑ δικαιούνται οι ιδιοκτήτες ακινήτων εφόσον πληρούν τα ακόλουθα κριτήρια: α) Το «συνολικό ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα» του προηγούμενου έτους δεν έχει υπερβεί τις 9.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον ή την σύζυγο και για κάθε εξαρτώμενο μέλος της οικογένειας. β) Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων τα οποία κατέχει ο φορολογούμενος και τα λοιπά μέλη της οικογένειάς του δεν υπερβαίνει τα 150 τετραγωνικά μέτρα. γ) Η συνολική αντικειμενική αξία των κτισμάτων και των εντός σχεδίων πόλεων οικοπέδων που κατέχει ο φορολογούμενος ή η οικογένειά του, δεν υπερβαίνει τα 85.000 ευρώ αν πρόκειται για άγαμο, τα 150.000 ευρώ αν πρόκειται για εγγάμο χωρίς παιδιά και τα 200.000 ευρώ αν πρόκειται για έγγαμο με ένα ή δύο εξαρτώμενα τέκνα.

Στις οικογένειες που είναι τρίτεκνες ή πολύτεκνες ή περιλαμβάνουν ανάπηρα άτομα κατά ποσοστά 80% και άνω χορηγείται πλήρης απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις: α) Το «συνολικό ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα» του προηγούμενου έτους, δεν έχει υπερβεί τις 12.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον ή την σύζυγο και κάθε εξαρτώμενο μέλος και β) Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων στα οποία κατέχουν δικαιώματα πλήρους ή ψιλής κυριότητας ή επικαρπίας ο υπόχρεος υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, η σύζυγος και τα εξαρτώμενα τέκνα της οικογένειάς του δεν υπερβαίνει τα 150 τετραγωνικά μέτρα. Η διαδικασία χορήγησης εκπτώσεων είναι αυτοματοποιημένη για τα φυσικά πρόσωπα χωρίς να χρειάζεται η υποβολή πρόσθετων δικαιολογητικών, παρά μόνο εφόσον διαπιστωθούν λάθη.

Σύμφωνα με άλλες πληροφορίες, το υπουργείο Οικονομικών επεξεργάζεται το σχέδιο για τον νέο φόρο ακινήτων του 2017, με στόχο να γίνει δικαιότερος μέσω της μεταφοράς του φορολογικού βάρους στις μεγαλύτερες περιουσίες. Παράλληλα, στο τραπέζι του υπουργείου Οικονομικών εξετάζονται και μέτρα για τη διευκόλυνση των φορολογουμένων στην καταβολή του ΕΝΦΙΑ για το 2017, ιδιαίτερα για όσους είναι κάτοχοι μεγάλου αριθμού ακινήτων και θα ήθελαν να αξιοποιήσουν μικρό μέρος της περιουσίας τους για την αποπληρωμή των φορολογικών τους υποχρεώσεων.

Σύμφωνα με πληροφορίες από αξιόπιστες πηγές του υπουργείου Οικονομικών, το νέο σχέδιο που βρίσκεται σε φάση επεξεργασίας προβλέπει την κατάργηση του συμπληρωματικού φόρου που επιβάλλεται σήμερα για περιουσίες (αντικειμενικής) αξίας άνω των 200.000 ευρώ και τη δημιουργία ενός ενιαίου φόρου ακινήτων.

Αυτός θα προκύπτει από την φορολόγηση με πολύ χαμηλούς συντελεστές της μικρής ακίνητης περιουσίας και θα κλιμακώνεται όσο θα αυξάνει η αξία, έτσι ώστε το κύριο φορολογικό βάρος θα επιμερίζεται στους κατόχους μεγάλης ακίνητης περιουσίας.

Στο υπουργείο Οικονομικών επικρατεί ικανοποίηση για τα αποτελέσματα και την απόδοση του ΕΝΦΙΑ του 2016. Θυμίζουμε ότι στο επιτελείο του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Τρύφωνα Αλεξιάδη θεωρούσαν ιδιαίτερα σημαντικό το γεγονός ότι στο 92% των εκκαθαριστικών του ΕΝΦΙΑ 2016 είτε προκύπτει μείωση του φόρου, σε σχέση με πέρυσι, είτε δεν προκύπτει υποχρέωση καταβολής, είτε δεν υπάρχει καμία επιβάρυνση σε σχέση με πέρυσι, ενώ στο συνολικό αυτό ποσοστό συνυπολογίζονται και όσοι είχαν ελάχιστη αύξηση έως 10 ευρώ.

Αυτό, όπως λένε αρμόδιοι κύκλοι, επιτρέπει τον επανασχεδιασμό του φόρου σε νέα βάση με δεδομένες τις δεσμεύσεις που υπάρχουν απέναντι στους δανειστές για τη διατήρηση της ίδιας εισπραξιμότητας στο φόρο. Δηλαδή, τη διατήρηση του στόχου για ετήσια έσοδα 2,65 δις. ευρώ.

Σε ότι αφορά την καταβολή φορολογικών υποχρεώσεων του ΕΝΦΙΑ μέσω της αξιοποίησης μέρους της ακίνητης περιουσίας των φορολογούμενων, αποτελεί πάγιο αίτημα των ιδιοκτητών ακινήτων το οποίο εξετάζεται από τις υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών για τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να επιτευχθεί.

Το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα έντονο για ιδιοκτήτες που έχουν κληρονομήσει ακίνητα και οι ίδιοι δεν διαθέτουν την οικονομική δυνατότητα να καταβάλουν τον φόρο που αναλογεί. Το αποτέλεσμα είναι να μετατρέπεται σε ληξιπρόθεσμη οφειλή τους και το δημόσιο να μην εισπράττει τα προβλεπόμενα έσοδα.

Αυξημένος “ΕΝΦΙΑ” το 2017 από τα αγροτεμάχια

Σύμφωνα με άλλες πληροφορίες από το Υπ. Οικονομικών , οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα κληθούν μετά την πληρωμή της τελευταίας δόσης (τον Ιανουάριο του 2017) να δηλώσουν ξανά τα στοιχεία για τα αγροτεμάχια (κτήματα) που κατέχουν, σε νέο έντυπο Ε9, ώστε να συνυπολογιστούν στον νέο φόρο ακινήτων το 2017. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, το έσοδο από την είσπραξη του φόρου έχει υπολογισθεί για το 2017 ότι θα πλησιάζει τα 3,7 – 4 δισ. ευρώ, από 3,3 δισ. ευρώ το 2016. Στο νέο ηλεκτρονικό «έντυπο» του Ε9 θα ζητηθεί από τους φορολογούμενους να δηλώσουν εάν το αγροτεμάχιο είναι οικοδομήσιμο και διάφορα στοιχεία  με τα οποία θα τεκμηριώνεται η αξία τους (απόσταση από τη θάλασσα κ.α.)