Έκτακτη σύνοδος της ΕΚΤ: Πρωτοβουλία για εξομάλυνση της αγοράς ομολόγων

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα πραγματοποίησε νωρίτερα σήμερα έκτακτη σύνοδο, μία εβδομάδα αφότου ανακοίνωσε τον τερματισμό της πολιτικής της ποσοτικής χαλάρωσης για να καταπολεμήσει τον πληθωρισμό, με αποτέλεσμα να αυξηθούν τα κόστη δανεισμού μεταξύ των κρατών της ευρωζώνης. Η ΕΚΤ αναγκάστηκε να πάρει μέτρα, μετά το ξεπούλημα των ευρωπαϊκών ομολόγων στις αγορές.

Η ΕΚΤ αναλαμβάνει πρωτοβουλία προκειμένου να αποτρέψει τον «κατακερματισμό της αγοράς των ομολόγων». Στην σημερινή έκτακτη συνεδρίαση του διοικητικού της Συμβουλίου, μετά τη μεγάλη υποχώρηση των ομολόγων, η ΕΚΤ αποφάσισε να δώσει εντολή στις αρμόδιες επιτροπές του Ευρωσυστήματος μαζί με τις υπηρεσίες της ΕΚΤ να επιταχύνουν την ολοκλήρωση του σχεδιασμού ενός νέου μέσου (εργαλείου) κατά του κατακερματισμού της αγοράς ομολόγων.

Όπως αναφέρει στην ανακοίνωση της η ΕΚΤ, το Διοικητικό Συμβούλιο συνεδρίασε για να ανταλλάξει απόψεις σχετικά με την τρέχουσα κατάσταση της αγοράς. Από τη στιγμή που ξεκίνησε η σταδιακή διαδικασία εξομάλυνσης της πολιτικής τον Δεκέμβριο του 2021, το Διοικητικό Συμβούλιο δεσμεύτηκε να δράσει ενάντια στους κινδύνους κατακερματισμού που αναζωπυρώνονται. Η πανδημία έχει αφήσει μόνιμα τρωτά σημεία στην οικονομία της ζώνης του ευρώ, τα οποία πράγματι συμβάλλουν στην άνιση μετάδοση της ομαλοποίησης της νομισματικής μας πολιτικής σε όλες τις δικαιοδοσίες.

Βάσει αυτής της αξιολόγησης, το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε καταρχάς ότι θα εφαρμόσει ευελιξία στην επανεπένδυση των ομολόγων που έχουν αγοραστεί στο πλαίσιο του προγράμματος πανδημίας PEPP, με σκοπό τη διατήρηση της λειτουργίας του μηχανισμού μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής, προϋπόθεση για να μπορέσει η ΕΚΤ να ανταποκριθεί εντολή για τη σταθερότητα των τιμών.

Θυμίζουμε ότι το ΔΣ της ΕΚΤ προανήγγειλε στις 9 Ιουνίου την πρόθεση του να προχωρήσει τον Ιούλιο σε αύξηση του βασικού επιτοκίου κατά 0,25%, ενώ γνωστοποίησε ότι θα προχωρήσει σε μία ακόμη αύξηση το Σεπτέμβριο, χωρίς να προσδιορίζει το ύψος αυτής. Μετά το Σεπτέμβριο η ΕΚΤ θα αξιολογούσε την τρέχουσα κατάσταση προχωρώντας σε μία σταδιακή αλλά σταθερή πορεία περαιτέρω αυξήσεων των επιτοκίων. Η κατάσταση στα ομόλογα της Ευρωζώνης και ειδικά του νότου (Ιταλικού και Ελληνικού 10ετούς ομολόγου), την αναγκάζουν να δράσει νωρίτερα.

Ανησυχίες για έκρηξη κόστους δανεισμού

Συνεδριάζει εκτάκτως, σήμερα στις 12 το μεσημέρι (ώρα Ελλάδας), το Διοικητικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), για να συζητήσει την αναταραχή στις αγορές ομολόγων, υπογραμμίζοντας την ανησυχία της για την έκρηξη του κόστους δανεισμού ορισμένων χωρών της Ευρωζώνης.

Οι αποδόσεις των ομολόγων αυξήθηκαν πολύ μετά την προαναγγελία από την ΕΚΤ την περασμένη Πέμπτη μίας σειράς αυξήσεων των επιτοκίων της, ενώ το spread μεταξύ των αποδόσεων των γερμανικών ομολόγων και εκείνων των χωρών του Νότου με υψηλότερο χρέος, ιδιαίτερα της Ιταλίας, εκτινάχθηκε στο υψηλότερο επίπεδο δύο και πλέον ετών.

Τα spread μεταξύ των αποδόσεων των ομολόγων της Γερμανίας και των πιο υπερχρεωμένων χωρών του νότου, ιδιαίτερα της Ιταλίας και της Ελλάδας, έχουν εκτιναχθεί στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων δύο ετών. Η απόδοση του ιταλικού 10ετούς ομολόγου ξεπέρασε το 4% για πρώτη φορά από το 2014, ενώ το ελληνικό ξεπέρασε χθες ενδοσυνεδριακά ακόμη και το 4,7% για να κλείσει τελικά κοντά στο 4,6%. Σήμερα η απόδοση υποχωρεί ελαφρώς στο 4,47%.

Την περασμένη εβδομάδα, η ΕΚΤ ανακοίνωσε ότι σκοπεύει να αυξήσει τα επιτόκια κατά 25 μονάδες βάσης τον Ιούλιο. Δύο μήνες αργότερα αναμένεται να ακολουθήσει μεγαλύτερη αύξηση, καθώς αγωνίζεται ενάντια στην εκτίναξη των τιμών. Η ΕΚΤ δεν έχει αυξήσει τα επιτόκια για περισσότερο από μια δεκαετία.

Σήμερα οι αγορές υποδέχθηκαν με υψηλές προσδοκίες παρέμβασης την ανακοίνωση της έκτακτης συνεδρίασης. Το ευρώ ενισχύθηκε έως και 0,6%, με την ισοτιμία να διαμορφώνεται στα 1,0475 ανά δολάριο. «Το γεγονός ότι το ευρώ ανακάμπτει θα μπορούσε να υποδηλώνει ότι οι επενδυτές ελπίζουν να λάβουν περισσότερες λεπτομέρειες για οποιαδήποτε πιθανή παρέμβαση για τη σταθεροποίηση της ευρωπαϊκής αγοράς κρατικών ομολόγων», σχολίασε ο Βαλεντίν Μαρίνοβ της Credit Agricole. «Η ισοτιμία θα μπορούσε να σκαρφαλώσει ξανά πάνω από το 1,05 πολύ σύντομα», πρόσθεσε.

Ράλι ανακούφισης έχουμε και στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια, ενώ οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων είναι σε τροχιά αποκλιμάκωσης. Δείτε περισσότερα εδώ.

«Το Διοικητικό Συμβούλιο θα έχει μία ad-hoc συνεδρίαση την Τετάρτη για να συζητήσει τις τρέχουσες συνθήκες της αγοράς», δήλωσε εκπρόσωπος της ΕΚΤ. Δεν είναι σαφές, όμως, αν θα υπάρξει κάποια ανακοίνωση, σύμφωνα με αρκετές πηγές με γνώση του θέματος.

Οι προσκλήσεις για τη σύνοδο εστάλησαν την Τρίτη και ορισμένα μέλη του Δ.Σ., τα οποία επρόκειτο να συμμετάσχουν σε συνέδριο στο Μιλάνο σήμερα, ακύρωσαν τη συμμετοχή τους.

Την τελευταία φορά που η ΕΚΤ συνεδρίασε εκτάκτως, εν μέσω πιέσεων στην αγορά, ανακοίνωσε το έκτακτο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων για την πανδημία (PEPP), ύψους 1,7 τρισ. ευρώ, το οποίο ήταν το κύριο εργαλείο της κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Οι επιλογές που έχει η ΕΚΤ για να αντιμετωπίσει τον λεγόμενο κίνδυνο κατακερματισμού – δηλαδή το κόστος δανεισμού ορισμένων χωρών της Ευρωζώνης να είναι σημαντικά υψηλότερο από αυτό άλλων – περιλαμβάνουν τις επανεπενδύσεις των ομολόγων που λήγουν στις αγορές που υφίστανται την πίεση ή τον σχεδιασμό ενός νέου μέσου. Ορισμένοι αναλυτές έχουν προειδοποιήσει, ωστόσο, ότι είναι απίθανο οι επανεπενδύσεις να είναι αρκετές από μόνες τους.

Η συζήτηση στην ΕΚΤ θα πραγματοποιηθεί την ίδια ημέρα που η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) αναμένεται να αυξήσει τα επιτόκια, με τους επενδυτές να έχουν αυξήσει δραματικά τα στοιχήματά τους για μία αύξηση κατά 75 μονάδες βάσης (τρία τέταρτα της ποσοστιαίας μονάδας). Η αλλαγή αυτή στις προσδοκίες προκάλεσε μαζικές πωλήσεις στις παγκόσμιες αγορές.

Η είδηση για τη συνεδρίαση της ΕΚΤ οδήγησε σε ενίσχυση του ευρώ περισσότερο από 0,5% στo 1,0487 δολάριo και τις αποδόσεις των 10ετών ιταλικών ομολόγων να υποχωρήσουν 22 μονάδες βάσης, ενώ οι προθεσμιακές τιμές των ιταλικών μετοχών αυξήθηκαν σημαντικά.

Νωρίτερα, η απόδοση των 10ετών γερμανικών ομολόγων, που είναι και ο δείκτης αναφοράς για την Ευρωζώνη, είχε φθάσει στο 1,77%, το υψηλότερο επίπεδο από τις αρχές του 2014, ενώ το spread των ιταλικών 10ετών ομολόγων είχε αυξηθεί στις 240 μ.β., το υψηλότερο επίπεδο από τις αρχές του 2020.

Το μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΚΤ, Ίζαμπελ Σνάμπελ, η οποία είναι επικεφαλής για τις συναλλαγές με την αγορά, δήλωσε χθες ότι η ΕΚΤ παρακολουθεί στενά την κατάσταση και είναι έτοιμη να χρησιμοποιήσει τόσο τα υφιστάμενα όσο και νέα εργαλεία, αν διαπιστωθεί ότι η επανατιμολόγηση (των ομολόγων) από την αγορά είναι «άτακτη».

«Δεν θα ανεχθούμε αλλαγές στις χρηματοδοτικές συνθήκες που κινούνται πέρα από τους θεμελιώδεις παράγοντες και απειλούν τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής», δήλωσε η Σνάμπελ, προσθέτοντας ότι δεν υπάρχουν όρια στη δέσμευση της ΕΚΤ να αποτρέψει τον κατακερματισμό.

Η ίδια υποστήριξε ότι, ως πρώτη γραμμή άμυνας, η ΕΚΤ θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τα χρήματα από τα ομόλογα που λήγουν στις αγορές που βρίσκονται υπό πίεση και, αν χρειαστεί, η τράπεζα μπορεί να σχεδιάσει ένα νέο μέσο.

Ωστόσο, η Σνάμπελ τάχθηκε κατά της προληπτικής ανακοίνωσης ενός τέτοιου εργαλείου καθώς αυτό θα έπρεπε να προσαρμοστεί στην ειδική κατάσταση με τους όρους, τα όρια και τις ασφαλιστικές δικλείδες να διαμορφώνονται κατά περίπτωση.