Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες ενέκριναν κείμενο υποστήριξης προς την Ουκρανία χωρίς την υποστήριξη της Ουγγαρίας, δήλωσε Ευρωπαίος αξιωματούχος σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters. Εν τω μεταξύ το πλαίσιο μιας ειρηνευτικής συμφωνίας θα συζητηθεί σε συνάντηση Αμερικανών με Ουκρανούς στη Σαουδική Αραβία
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υιοθέτησε τα συμπεράσματα για την Άμυνα
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υιοθέτησε τα συμπεράσματα για την ‘Αμυνα, χαιρετίζοντας την πρόταση της Επιτροπής για ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, ως άμεσο μέτρο, για τη διευκόλυνση σημαντικών αμυντικών δαπανών σε εθνικό επίπεδο «σε όλα τα κράτη μέλη».
Στα συμπεράσματα επισημαίνεται ότι η ΕΕ θα επιταχύνει την κινητοποίηση των απαραίτητων μέσων και της χρηματοδότησης προκειμένου να ενισχύσει την ασφάλεια της ΕΕ και την προστασία των πολιτών της. Συγκεκριμένα αναφέρεται ότι «η ΕΕ θα ενισχύσει τη συνολική αμυντική της ετοιμότητα, θα μειώσει τις στρατηγικές της εξαρτήσεις, θα αντιμετωπίσει τα κρίσιμα κενά όσον αφορά τις δυνατότητές της και θα ενισχύσει την ευρωπαϊκή αμυντική τεχνολογική και βιομηχανική βάση ανάλογα σε ολόκληρη την Ένωση, ώστε να είναι σε θέση να προμηθεύει καλύτερα εξοπλισμό στις απαιτούμενες ποσότητες και στον απαιτούμενο ρυθμό. Αυτό θα συμβάλει επίσης στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής βιομηχανικής και τεχνολογικής ανταγωνιστικότητας».
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει την ανάγκη να συνεχιστεί η ουσιαστική αύξηση των δαπανών για την ασφάλεια και την άμυνα της Ευρώπης και, μεταξύ άλλων: «χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να προτείνει στο Συμβούλιο την ενεργοποίηση, με συντονισμένο τρόπο, της εθνικής ρήτρας διαφυγής στο πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης ως άμεσο μέτρο και καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει περαιτέρω μέτρα, λαμβάνοντας υπόψη τις απόψεις του Συμβουλίου, διασφαλίζοντας παράλληλα τη βιωσιμότητα του χρέους, για τη διευκόλυνση σημαντικών αμυντικών δαπανών σε εθνικό επίπεδο σε όλα τα κράτη μέλη». Καλωσορίζεται, επίσης, η πρόθεση της Επιτροπής να υποβάλει πρόταση για ένα νέο μέσο της ΕΕ που θα παρέχει στα κράτη μέλη δάνεια που υποστηρίζονται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ ύψους έως 150 δισεκατομμυρίων ευρώ και καλεί το Συμβούλιο να εξετάσει την πρόταση αυτή επειγόντως.
Ομοίως, καλωσορίζεται η πρόσφατη επιστολή της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και τα σχέδια για ενίσχυση της υποστήριξης της Τράπεζας προς την ευρωπαϊκή βιομηχανία ασφάλειας και άμυνας, διαφυλάσσοντας παράλληλα τις λειτουργίες και την ικανότητα χρηματοδότησής της, και καλεί το Συμβούλιο των Διοικητών της ΕΤΕπ να συνεχίσει επειγόντως να προσαρμόζει τις πρακτικές της ΕΤΕπ για δανεισμό στην αμυντική βιομηχανία, στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας. Παράλληλα, υπογραμμίζεται η σημασία της κινητοποίησης ιδιωτικής χρηματοδότησης για την αμυντική βιομηχανία και η Επιτροπή καλείται να εξετάσει σχετικά μέτρα.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο προσδιορίζει τον κατάλογο τομέων προτεραιότητας για δράση σε επίπεδο ΕΕ, λαμβάνοντας υπόψη τα διδάγματα από τον πόλεμο στην Ουκρανία, σύμφωνα με το έργο που έχει ήδη γίνει στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού ‘Αμυνας και σε πλήρη συνοχή με το ΝΑΤΟ: αεροπορική και αντιπυραυλική άμυνα, συστήματα πυροβολικού, συμπεριλαμβανομένων δυνατοτήτων ακριβείας βαθιάς κρούσης· πυραύλους και πυρομαχικά, drones και συστήματα anti-drone, στρατηγικούς παράγοντες διευκόλυνσης, μεταξύ άλλων σε σχέση με την προστασία του διαστήματος και των υποδομών ζωτικής σημασίας, στρατιωτική κινητικότητα, κυβερνοχώρος, τεχνητή νοημοσύνη και ηλεκτρονικός πόλεμος.
Υπογραμμίζεται, επίσης, ότι η προστασία και η άμυνα όλων των χερσαίων, εναέριων και θαλάσσιων συνόρων της ΕΕ συμβάλλει στην ασφάλεια της Ευρώπης στο σύνολό της, ιδίως όσον αφορά τα ανατολικά σύνορα της ΕΕ, λαμβάνοντας υπόψη τις απειλές που θέτουν η Ρωσία και η Λευκορωσία.
Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο λαμβάνει υπόψη τις απειλές στα υπόλοιπα σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τονίζει τη σημασία της άμυνάς τους.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει επίσης ότι μια ισχυρότερη και πιο ικανή ΕΕ στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας θα συμβάλει θετικά στην παγκόσμια και διατλαντική ασφάλεια και θα είναι συμπληρωματική του ΝΑΤΟ, το οποίο παραμένει, για τα κράτη που είναι μέλη του, το θεμέλιο της συλλογικής τους άμυνας. Καλεί τα κράτη μέλη της ΕΕ που είναι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ να συντονιστούν πριν από τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ τον Ιούνιο του 2025. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει τη σημασία της συνεργασίας με ομοϊδεάτες εταίρους εκτός ΕΕ.
Επισημαίνεται, επίσης, ότι τα παραπάνω δεν θίγουν τον ειδικό χαρακτήρα της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας ορισμένων κρατών μελών και λαμβάνονται υπόψη τα συμφέροντα ασφάλειας και άμυνας όλων των κρατών μελών, σύμφωνα με τις Συνθήκες.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει ότι «προσβλέπει στη Λευκή Βίβλο για το μέλλον της ευρωπαϊκής άμυνας», που θα παρουσιάσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή περί τα μέσα Μαρτίου και σημειώνει ότι θα επανέλθει στο θέμα της ‘Αμυνας, στις Συνόδους του Μαρτίου και του Ιουνίου.
Το απόγευμα, ολοκληρώθηκε το γεύμα εργασίας που είχαν οι 27 ηγέτες της ΕΕ με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής.
Σύμφωνα με το Associated Press, νωρίς το πρωί της Πέμπτης, οι απεσταλμένοι της ΕΕ ολοκλήρωσαν τη σύνταξη του προσχεδίου των «27» για να το εγκρίνουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες. Στο προσχέδιο, σύμφωνα με το Associated Press, αναφέρεται ότι δεν μπορούν να υπάρξουν διαπραγματεύσεις για την Ουκρανία χωρίς την Ουκρανία και ότι οι Ευρωπαίοι πρέπει να συμμετέχουν σε οποιεσδήποτε συνομιλίες που αφορούν την ασφάλεια της Ευρώπης.
Το κείμενο ενδέχεται ακόμη να τροποποιηθεί πριν από την ολοκλήρωση της συνόδου κορυφής. Το προσχέδιο αναφέρει επίσης ότι η κατάπαυση του πυρός μπορεί να γίνει μόνο ως μέρος μιας διαδικασίας που θα οδηγήσει σε μια μόνιμη ειρηνευτική συμφωνία. Οποιαδήποτε συμφωνία, θα τονίσουν οι ηγέτες, πρέπει να συνοδεύεται από «ισχυρές και αξιόπιστες εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία».
«Ήταν μια ανοιχτή συζήτηση που διήρκεσε περίπου 1,5 ώρα», δήλωσε το απόγευμα της Πέμπτης στους δημοσιογράφους αξιωματούχος της ΕΕ σύμφωνα με το Politico. «Ο πρόεδρος Ζελένσκι ενημέρωσε τους ηγέτες για την κατάσταση στο μέτωπο, τις συνεχιζόμενες διπλωματικές του προσπάθειες και τις προσδοκίες του για το μέλλον ενόψει μιας δίκαιης και διαρκούς ειρήνης».
«Ο πρόεδρος Ζελένσκι χαιρέτισε τις πρωτοβουλίες για την ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων της ΕΕ και ενθάρρυνε τη χρήση τους για την υποστήριξη της στρατιωτικής παραγωγής της Ουκρανίας», πρόσθεσε ο αξιωματούχος.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα εξετάσουν και το ζήτημα του τρόπου χρηματοδότησης των πρόσθετων αμυντικών δαπανών, προτού προχωρήσουν σε συγκεκριμένες πτυχές της στήριξης της Ουκρανίας, η οποία βρίσκεται αντιμέτωπη με έλλειμμα μετά τη διακοπή της αμερικανικής βοήθειας.
Ενώ τα κράτη μέλη έχουν εκθέσει δημοσίως τις θέσεις τους, τα παζάρια και οι διαπραγματεύσεις για τα θέματα που έχουν πραγματικά σημασία γίνονται ιδιωτικά, και ακόμη και τα κορυφαία μέλη αντιπροσωπειών δεν είναι βέβαια για το τι μπορεί να συμφωνηθεί.
Οι προοπτικές για την επίτευξη μιας συμφωνίας, ωστόσο, είχαν αυξηθεί καθώς οι Ευρωπαίοι ηγέτες ενέδωσαν στις απαιτήσεις της Σλοβακίας και πρόσθεσαν μια παράγραφο που υποστηρίζει τα αιτήματα της χώρας να συνεχίσει η Ουκρανία τη διαμετακόμιση του ρωσικού φυσικού αερίου με αντάλλαγμα τη συμφωνία της για την κοινή δήλωση.
Μητσοτάκης στη Σύνοδο: Η ασφάλεια δεν μπορεί να περιορίζεται στα ανατολικά σύνορα της Ευρώπης, υπάρχουν απειλές και στα Δυτ. Βαλκάνια, τη Ν/Α Μεσόγειο και τη Μ. Ανατολή
Για την ανάγκη συνολικής εξέτασης της ασφάλειας της Ευρωπαικής Ηπείρου έκανε λόγο ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την παρέμβαση του για την ευρωπαική άμυνα κατά την εν εξελίξει έκτακτη Σύνοδο Κορυφής του Ευρωπαικού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες.
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, ο κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι η έννοια της ασφάλειας δεν μπορεί να περιορίζεται στα ανατολικά σύνορα της Ευρώπης, καθώς υπάρχουν, όπως είπε, απειλές ασφάλειας και στα Δυτικά Βαλκάνια, τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή.
Συνάντηση Ζελένσκι – Ρούτε στις Βρυξέλλες
Όπως έγινε γνωστό με ανάρτηση στην πλατφόρμα X o Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι συναντήθηκε με τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ, Μάρκ Ρούτε, στο περιθώριο του έκτακτου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες.
Ο Μαρκ Ρούτε στην ανάρτησή του έκανε λόγο για “σημαντικές συζητήσεις με τον Πρόεδρο Ζελένσκι, για την πορεία προς μια διαρκή ειρήνη στην Ουκρανία”. Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ νωρίτερα δήλωσε «επιφυλακτικά αισιόδοξος» ως προς τις συνομιλίες μεταξύ της Ουκρανίας και των ΗΠΑ.