Το εμβληματικό ρωσικό πυραυλικό καταδρομικό που υπέστη σοβαρές ζημιές στα ανοικτά των ακτών της Ουκρανίας αργά την Τετάρτη ήταν ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα σύμβολα της ουκρανικής αντίστασης από τότε που ξέσπασε ο πόλεμος.
Το Moskva έγινε τελευταία γνωστό στις 24 Φεβρουαρίου, την ημέρα που η Ρωσία ξεκίνησε την εισβολή της, όταν ήταν ένα από τα δύο πλοία που αντιμετώπισε μια μικρή ομάδα Ουκρανών φρουρών στο μικροσκοπικό φυλάκιο της Μαύρης Θάλασσας, γνωστό ως Snake Island. Σε έναν λογαριασμό που μπήκε γρήγορα στο ουκρανικό πολεμικό λεξικό, οι φρουροί φέρεται να φώναξαν στα πλοία να φύγουν όταν τους διέταξαν να παραδοθούν. Μια ηχογράφηση της ανταλλαγής έγινε viral, προκαλώντας έναν χείμαρρο πατριωτικών μιμιδίων. Το περιστατικό έφτασε επίσης σε ένα γραμματόσημο που κυκλοφόρησε επίσημα αυτή την εβδομάδα και επαινέστηκε από τον Πρόεδρο Volodymyr Zelenskiy στο Instagram μια ημέρα πριν εμφανιστούν αναφορές ότι η Μόσχα, που πήρε το όνομά της από τη ρωσική πρωτεύουσα, αντιμετωπίζει προβλήματα. «Ζητούμε συμμετοχές για τον επόμενο στόχο», ανέφερε η ταχυδρομική υπηρεσία της Ουκρανίας στο Twitter, δημοσιεύοντας μια εικόνα της σφραγίδας που δείχνει έναν Ουκρανό στρατιώτη να αντιμετωπίζει ένα εχθρικό στρατιωτικό σκάφος με μια προκλητική χειρονομία.
оголошуємо конкурс на наступну ціль pic.twitter.com/comd3zcKzh
— Укрпошта (@ukrposhta) April 14, 2022
Ουκρανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι το Moskva ήταν το ίδιο πλοίο που ενεπλάκη στο περιστατικό στο Snake Island. Ο Μακσίμ Μαρτσένκο, ο οποίος είναι κυβερνήτης της περιοχής της Οδησσού στην ακτή της Μαύρης Θάλασσας, είπε στον λογαριασμό του στο Telegram ότι το πολεμικό πλοίο είχε «σοβαρή βλάβη» μετά από χτύπημα αργά την Τετάρτη από πυραύλους κατά πλοίων. Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας επικαλέστηκε το Interfax ότι τα πυρομαχικά είχαν εκραγεί στη Μόσχα κατά τη διάρκεια πυρκαγιάς και το πλήρωμα εκκενώθηκε. Αργότερα ανέφερε ότι το πλοίο επιπλέει και θα ρυμουλκηθεί στο λιμάνι και ότι η αιτία της πυρκαγιάς διερευνάται ακόμη. Όποια και αν είναι η αιτία, είναι ένα πλήγμα τόσο για την πολεμική προσπάθεια της Ρωσίας όσο και για το κύρος της, μετά τις αποτυχημένες προσπάθειες να περικυκλώσει την ουκρανική πρωτεύουσα, το Κίεβο.
Το καταδρομικό Moskva, η ναυαρχίδα του στόλου της Μαύρης Θάλασσας, είναι (ή ήταν) ένα πολεμικό πλοίο υψηλής συμβολικής αξίας, το οποίο, εκτός της συμμετοχής του στις πολεμικές επιχειρήσεις, αποτέλεσε όργανο της ρωσικής διπλωματίας. Επλήγη σοβαρά κατά την διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία.
Η σοβιετική καταγωγή
Το οπλισμένο με πυραύλους βαρύ καταδρομικό κλάσης Atlant, μήκους 186 μέτρων, ετέθη σε υπηρεσία το 1983, την σοβιετική εποχή, με την ονομασία Slava (Δόξα). Αποστολή του, η καταστροφή αεροπλανοφόρων.
Μετονομάσθηκε σε Moskva τον Μάιο 1995. Είναι οπλισμένο με 16 αντιπλοϊκούς πυραύλους Bazalt/Voulkan, με πυραύλους Fort, την ναυτική εκδοχή των πυραύλων S-300 μεγάλου βεληνεκούς, και με πυραύλους μικρού βεληνεκούς Ossa. Διαθέτει επίσης εκτοξευτές ρουκετών, κανόνια και τορπίλες.
Σύμφωνα με το πρακτορείο Ria Novosti, το Moskva εκσυγχρονίσθηκε δύο φορές στην ιστορία του, την δεύτερη κατά την περίοδο 2018-2020.
Το πλήρωμά του αποτελείται από 680 άνδρες, σύμφωνα με το ρωσικό υπουργείο Αμυνας.
Τρεις πόλεμοι
Ο πρώτος του πόλεμος ήταν η ρωσική εισβολή στην Γεωργία το 2008. Η Ρωσία δεν έχει δώσει πληροφορίες για τις αποστολές του, αλλά σύμφωνα με υψηλόβαθμο αξιωματικό της Γεωργίας, το ρωσικό καταδρομικό εισήλθε στο λιμάνι του Οτσαμτσιρέ για να βομβαρδίσει στην κοιλάδα του Κοντορί τις γεωργιανές στρατιωτικές δυνάμεις, οι οποίες απώλεσαν τότε τον έλεγχο και της τελευταίας ζώνης που κατείχαν ακόμη στην αυτονομιστική περιοχή της Αμπχαζίας.
Ο τότε πρόεδρος της Ρωσίας Ντμίτρι Μεντβέντεφ είχε εκφράσει την «ευγνωμοσύνη» του προς το πλήρωμα του πολεμικού πλοίου για το «θάρρος και την αποφασιστικότητά» του κατά την διάρκεια της σύρραξης.
Μετά την επέμβαση της Ρωσίας στο πλευρό του Μπασάρ αλ Ασαντ στον πόλεμο στη Συρία, το Moskva αναπτύχθηκε από τον Σεπτέμβριο 2015 μέχρι τον Ιανουάριο 2016 στην ανατολική Μεσόγειο για να διασφαλίσει, σύμφωνα με το ρωσικό υπουργείο Αμυνας, την «αντιαεροπορική άμυνα» της ρωσικής βάσης του Χμεϊμίμ.
Λίγο μετά, ο Βλαντίμιρ Πούτιν παρασημοφόρησε όλο το πλήρωμα με το μετάλλιο του Ναχίμοφ, για το «θάρρος και την αποφασιστικότητά» του.
Από την Σεβαστούπολη της Κριμαίας, που αποτελεί την βάση του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας, το Moskva συμμετέχει στην επίθεση που εξαπέλυσε στις 24 Φεβρουαρίου 2022 ο Βλαντίμιρ Πούτιν κατά της Ουκρανίας.
Σε συνομιλία μέσω ασυρμάτου στη αρχή του πολέμου και έκτοτε απέκτησε θρυλικές διαστάσεις και αποτυπώθηκε σε ουκρανικό γραμματόσημο, οι συνοριοφύλακες του μικρού νησιού των Φιδιών απάντησαν «άντε και γ…» στο ρωσικό καταδρομικό όταν τους ζητήθηκε να παραδοθούν. Λίγο μετά, το Moskva μαζί με το Vassili Bykov βομβάρδισαν το νησί. Τα μέλη της ουκρανικής συνοριοφυλακής αιχμαλωτίσθηκαν.
Διπλωματικές αποστολές
Το καταδρομικό Moskva, όταν ακόμη ονομαζόταν Slava, συμμετείχε στην συνάντηση κορυφής της Μάλτας, ανάμεσα στον σοβιετικό ηγέτη Μιχαήλ Γκορμπατσόφ και τον αμερικανό πρόεδρο Τζορτζ Μπους, η οποία πραγματοποιήθηκε επί του πλοίου Maxime Gorki τον Δεκέμβριο 1989, αμέσως μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου.
Το πλοίο συμμετείχε επίσης στην διάσκεψη για τον πυρηνικό αφοπλισμό στην Γιάλτα τον Αύγουστο 1990.
Εχει διαπλεύσει τις θάλασσες συμμετέχοντας σε στρατιωτικές ασκήσεις και έχει επισκεφθεί πολλά ευρωπαϊκά, ασιατικά και αφρικανικά λιμάνια.
Εχει επίσης φιλοξενήσει ξένους ηγέτες. Ο Βλαντίμιρ Πούτιν υποδέχθηκε εκεί με στρατιωτικές τιμές στον Αύγουστο 2014 στο Σότσι τον πρόεδρο της Αιγύπτου Αμπντέλ Φάταχ Αλ-Σίσι ή, κατά την διάρκεια επίσκεψής του στην Ιταλία, τον τότε ιταλό πρωθυπουργό Σίλβιο Μπερλουσκόνι.
