Στην Κοιλάδα του Θανάτου «η υψηλότερη θερμοκρασία που έχει καταγραφεί ποτέ» – Γιατί μετράμε υπό σκιά τη θερμοκρασία

Η υψηλότερη θερμοκρασία που έχει πιθανώς καταγραφεί ποτέ στον πλανήτη, σημειώθηκε στο Εθνικό Πάρκο της Κοιλάδας του Θανάτου (Death Valley National Park) στην Καλιφόρνια, με το θερμόμετρο να «χτυπάει» κυριολεκτικά κόκκινο, φτάνοντας τους 54,4 βαθμούς Κελσίου (σ.σ. φυσικά υπό σκιά καθώς δεν μπορεί να μετρηθεί διαφορετικά η θερμοκρασία*). Η καταγραφή σημειώθηκε την Κυριακή στο Εθνικό Πάρκο και έχει επιβεβαιωθεί από την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία των ΗΠΑ.

Η εξαιρετικά υψηλή αυτή θερμοκρασία καταγράφηκε εν μέσω ενός κύμα καύσωνα που πλήττει τη Δυτική Ακτή των Ηνωμένων Πολιτειών τις τελευταίες ημέρες, με τις θερμοκρασίες να αναμένεται να ανέβουν περαιτέρω κατά τη διάρκεια της εβδομάδας.

Η Κοιλάδα του Θανάτου κατείχε και το προηγούμενο αξιόπιστο ρεκόρ της υψηλότερης καταγεγραμμένης θερμοκρασίας της Γης, όταν το θερμόμετρο είχε δείξει 54 βαθμούς Κελσίου το 2013.

Death Valley – Η κοιλάδα του θανάτου

Μία σημαντικά υψηλότερη καταγραφή έναν περίπου αιώνα νωρίτερα, και πάλι στην Κοιλάδα του Θανάτου, είχε γράψει 56.6 βαθμούς Κελσίου, η εγκυρότητα της όμως αμφισβητείται και θεωρείται εσφαλμένη από πολλούς σύγχρονους μετεωρολόγους. Σύμφωνα με μία ανάλυση του μετεωρολόγου ιστορικού Κρίστοφερ Μπερτ από το 2016, άλλες θερμοκρασίες που είχαν καταγραφεί στην ευρύτερη περιοχή το 1913, δεν ενισχύουν την αξιοπιστία των 56.6 βαθμών Κελσίου στην Κοιλάδα του Θανάτου.

Αντιστοίχως, σύμφωνα με τον ίδιο, «σοβαρά ζητήματα αξιοπιστίας» εγείρει και ένα άλλο ρεκόρ που είχε καταγραφεί στην Τυνησία το 1931, όταν ο υδράργυρος είχε δείξει 55 βαθμούς Κελσίου. Ομοίως, αμφισβητούνται και άλλες «κόκκινες» θερμοκρασίες που είχαν καταγραφεί στην Αφρική κατά την αποικιακή περίοδο.

Γιατί μετράμε υπό σκιά τη θερμοκρασία

* Κατά τη μέτρηση της θερμοκρασίας του αέρα με ένα υδραργυρικό θερμόμετρο, ένας εξαιρετικά μεγάλος αριθμός μορίων του αέρα βομβαρδίζει το βολβό του θερμομέτρου, μεταφέροντας με την επαφή θερμική ενέργεια είτε από τον αέρα προς τον υδράργυρο, όταν ο αέρας είναι θερμότερος, είτε από τον υδράργυρο προς τον αέρα, όταν ο αέρας είναι ψυχρότερος. Όταν μεταξύ του αέρα και του υδραργύρου υπάρξει θερμική ισορροπία, η στήλη του υδραργύρου στο θερμόμετρο σταθεροποιείται σε ένα σημείο στο οποίο διαβάζουμε τη θερμοκρασία του αέρα.

Όταν το θερμόμετρο είναι εκτεθειμένο στον ήλιο, δεν μπορούμε να μετρήσουμε τη θερμοκρασία του αέρα. Η εξήγηση είναι η εξής: η ηλιακή ακτινοβολία είναι ενέργεια που ταξιδεύει με τη μορφή ηλεκτρομαγνητικού κύματος μέσα από τον αέρα, χωρίς ουσιαστικά να τον θερμαίνει. Όταν όμως συναντήσει ένα αντικείμενο, στη συγκεκριμένη περίπτωση το βολβό του θερμομέτρου με τον υδράργυρο, απορροφάται από αυτό και μετατρέπεται σε θερμότητα, με αποτέλεσμα τη διαστολή του υδραργύρου. Η διαστολή αυτή είναι μεγαλύτερη από τη διαστολή που προέρχεται μόνο από την επίδραση του αέρα του οποίου θέλουμε να μετρήσουμε τη θερμοκρασία και έτσι οι ενδείξεις που διαβάζουμε στην κλίμακα του θερμομέτρου δε μας δίνουν την πραγματική θερμοκρασία του αέρα.
Στην ατμόσφαιρα, σε ύψη πάνω από τα 100 χιλιόμετρα, η θερμοκρασία που δείχνει ένα υδραργυρικό θερμόμετρο εκτεθειμένο στον Ήλιο μπορεί να φθάσει τους 500οC. Αν στην ίδια περιοχή το θερμόμετρο προστατευτεί από τον Ήλιο, θα δείξει θερμοκρασία κοντά στους μείον (-273οC).

Οι πολύ χαμηλές θερμοκρασίες που παρατηρούνται στη δεύτερη περίπτωση οφείλονται στο γεγονός ότι στα μεγάλα ύψη ο αέρας είναι εξαιρετικά αραιός και τα μόριά του, αν και κινούνται ταχύτατα, είναι πολύ λίγα, για να ανεβάσουν τη θερμοκρασία με την επαφή (μοριακή αγωγιμότητα)»

(Απόσπασμα από το βιβλίο ΚΑΙΡΟΣ, Ο ΓΙΟΣ ΤΗΣ ΓΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ, Τόμος Ι «Η γνώση»).